خواب کافی، نقش به سزایی بر قدرت باروری بانوان و آقایان دارد و بی خوابی یا کم خوابی باعث می شود که فرد در باروری دچار مشکل شود. اگر انسان بتواند خواب شبانه با کیفیت و خوب داشته باشد، تمامی اعضای بدن و هورمون ها او، از جمله هورمون های جنسی به درستی تنظیم می شوند. در ادامه به بررسی تاثیرات بی خوابی و یا کم خوابی بر قدرت باروری بانوان و آقایان می پردازیم.
ملاتونین و کورتیزول دو مورد از مهم ترین هورمون های موجود در بدن هستند که باید برای خواب مناسب، تنظیم باشند. استروژن و پروژسترون نیز دو هورمون به ترتیب زنانه و مردانه برای باروری هستند که یکی از عوامل مهم در تنظیم آنها، خواب کافی است.
هورمون مهمی که چرخه قاعدگی یک زن را تنظیم می کند ال اچ، نام دارد و اگر فردی دچار کمبود خواب طولانی مدت باشد به طور مستقیم بر این هورمون تاثیر می گذارد و سبب می شود که به صورت نامنظم عادت ماهیانه شود؛ در نتیجه مدت زمانی که نیاز است تا فرد باردار شود افزایش پیدا می کند و در اصطلاح باعث بروز ناباروری در فرد می شود.
بیشتر بخوانید: عکس رنگی رحم
بی خوابی و کمبود خواب به صورت غیرمستقیم نیز می توانند بر باروری یک فرد تاثیر منفی بگذارند. اگر فردی دچار کم خوابی باشد تبدیل به انسانی عصبی و بد خلق می شود و همین موضوع سبب میشود که رابطه زناشویی فرد با همسر خود به هم بخورد. بد بودن رابطه عاطفی بین زن و مرد در تعداد دفعاتی که ممکن است آن ها رابطه جنسی داشته باشد تاثیر می گذارد و در نتیجه شانس بارداری را کاهش می دهد.
تاثیر غیر مستقیم دیگر کم خوابی بر باروری، ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن فرد است؛ اگر فردی نتواند به اندازه کافی استراحت کند، سیستم ایمنی بدن او ضعیف می شود و ممکن است به بیماری های متفاوتی دچار شود که همگی می توانند بر روی باروری تاثیر منفی بگذارند. چند نمونه از بیماری هایی که در اثر کم خوابی، فرد با آن ها مواجه میشود و بارداری فرد را تحت تاثیر قرار می دهد عبارت هستند از:
بیشتر بخوانید: راه های کاهش درد عکس رنگی رحم
بی خوابی می تواند سلامت دی ان آی یک اسپرم را به خطر بیاندازد و باعث شود که کیفیت آن کاهش پیدا کند. برای مثال مردانی که در طول شبانه روز کمتر از ۶ ساعت استراحت می کنند دارای کیفیت اسپرم با درصد پایین تر از آقایانی هستند که در طول شبانه روز به اندازه کافی استراحت می کنند؛ اما ناگفته نماند که خواب زیاد نیز به همین میزان می تواند کیفیت اسپرم را کاهش دهد. منظور از خواب زیاد، خواب بیش از ۹ ساعت در طول شبانه روز است. اگر می خواهید که کیفیت اسپرم بالایی داشته باشید باید بتوانید بین ۷ تا ۷ و نیم ساعت استراحت کنید.
ملاتونین، هورمونی است که عمدتاً توسط غده صنوبری ترشح میشود و در تنظیم چرخه خواب و بیداری نقش دارد. اگرچه مطالعات اولیه نشان دهنده اثرات مثبت ملاتونین بر باروری هستند، اما هنوز به تحقیقات بیشتری نیاز است تا بتوان از آن به عنوان یک درمان قطعی برای ناباروری استفاده کرد.
استرس یک عامل بسیار تاثیرگذار بر سلامت افراد است و سبب می شود که خواب شبانه روزی یک فرد دچار اختلال شود. هرچه بدن سطح بالاتری از استرس را تجربه کند، در طولانی مدت، مقدار زمان خواب، کاهش بیشتری پیدا خواهد کرد و همچنین باعث می شود که فرد نتواند با الگوی مناسبی استراحت کند و در اصطلاح خواب او تکه تکه شود. وجود استرس سبب می شود که هورمونی به نام کورتیزول به مقدار بیشتری در بدن آزاد شود، افزایش این هورمون سبب می شود که خواب فرد مختل شود.
استرس و ناباروری دو پیوند جدانشدنی از دیگر هستند که باید مدنظر قرار دهید. استرس باعث می شود دوره قاعدگی فرد به هم بریزد و همین موضوع بر قدرت باروری تاثیر منفی بگذارد. استرس علاوه بر اینکه می تواند به صورت مستقیم بر باروری یک فرد تاثیر بگذارد به صورت غیر مستقیم و با به هم ریختن الگوی خواب او نیز سبب کاهش احتمال باروری او می شود.
بیشتر بخوانید: مراقبت های بعد از عکس رنگی رحم
زوجینی که تمایل به فرزندآوری دارند باید بتواند که الگوی خواب خود را تنظیم کند تا شانس باروری خود را افزایش دهند. بانوانی که برای فرزندآوری از روشهای درمانی آی وی اف استفاده می کنند، باید بتوانند در اوایل بارداری خود به صورت دقیق ساعت خواب خود را تنظیم کند زیرا این موضوع سبب می شود که زایمان زودرس یا سقط جنین در آن ها کاهش پیدا کند و همچنین از جنین محافظت شود.
در میان بانوان نیز خواب کمتر از ۶ ساعت باعث می شود که هورمون های آزاد کننده فولیکول در رحم آن ها نسبت به سایر زنان ۲۰ درصد کمتر باشد و در نتیجه احتمال ناباروری آن ها به همین میزان افزایش پیدا کند.
در کنار الگوی خواب منظم، تغذیه نیز تاثیر بسیار زیادی بر باروری دارد. افرادی که می خواهند باروری های موفقیت آمیزی داشته باشند باید از میوه جات و سبزیجات تازه تغذیه کنند، خوراکی های دریایی را در سبد غذایی خود قرار دهند، همچنین باید به صورت منظم فعالیتهای ورزشی داشته باشند. برخی از افراد از تاثیر ورزش بر ناباروری سخن می گویند که باید به این نکته اشاره کرد که ورزش منظم و عادی هیچ گونه تاثیر منفی بر باروری ندارد و احتمال آن را کاهش نمی دهد بلکه ورزش های سنگین و منظم ممکن است سبب کاهش احتمال باروری شوند.
بیشتر بخوانید: تاثیر تیروئید بر ناباروری
در بدن بانوان هورمونی به نام لپتین وجود دارد که بین خواب و قدرت بارداری پیوند ایجاد می کند. لپتین زمانی تولید می شود که یک زن بتواند به طور منظم و به اندازه کافی بخوابد. از آنجایی که لپتین هورمونی است که مستقیماً بر تخمک گذاری تأثیر می گذارد، اگر زنان خواب کافی نداشته باشند، عدم تعادل در این هورمون چرخه قاعدگی را در آن ها مختل می کند؛ بهم ریختن چرخه قاعدگی هم تاثیر مستقیم بر تخمک گذاری و درنتیجه کاهش احتمال بارداری دارد. سایر هورمون هایی که در بدن یک فرد از خواب تاثیر می گیرند عبارت هستند از:
بدن ما از یک ساعت درونی به نام ریتم شبانه روزی پیروی می کند. اگر بدن، در معرض یک الگوی منظم از نور و تاریکی قرار بگیرد، ریتم شبانه روزی به درستی عمل می کند. اغلب، افرادی که در شیفت های شب کار می کنند یا افرادی که به طور متناوب بین شیفت های مختلف کار می کنند، با ریتم شبانه روزی بدن خود دچار مشکل می شوند. مشخص شده است که زنانی که در شیفت شب کار می کنند، شانس بیشتری برای داشتن سیکل های قاعدگی نامنظم دارند که ممکن است منجر به ناباروری شود.
بیشتر بخوانید: تاثیر سیگار بر ناباروری زنان و مردان چیست؟
شما باید بتوانید در طول شبانه روز ۷ تا ۸ ساعت خواب کافی داشته باشید اما، دقت کنید که وجود وسایلی که از خود نور آبی ساطع می کنند مانند تلفن، کامپیوتر و سایر وسایل الکترونیکی، باعث می شود که در چرخه خواب و بیداری شما اختلال ایجاد شود. یعنی حتی اگر شما به اندازه کافی بخوابید، باز هم این مقدار خواب برای شما کافی نخواهد بود و همه این موارد بر کیفیت اسپرم و تخمک های بانوان تاثیر می گذارد.
نور آبی که از وسایل الکترونیکی ساطع می شود، هورمون ملاتونین را از بین می برد. این هورمون نقش کلیدی در خواب فرد دارد و همچنین این هورمون از تخمک های بانوان، در فواصل زمانی که تخمک گذاری انجام می شود محافظت می کند. اگر بدن شما ملاتونین مناسبی نداشته باشد و یا ملاتونین در آن تولید نشود، شانس زنده ماندن تخمک های شما به شدت کاهش پیدا می کند.
یکی از راه های تشخیص ناباروری در بانوان، عکس رنگی رحم است. با استفاده از عکس رنگی رحم سلامت قسمت های مختلف رحم، مخصوصا لوله های فالوپ و سایر اجزای آن مشخص می شود و بدین وسیله، می توان سلامت اندام تولید مثل بانوان را بررسی کرد و مشکل ناباروری را تشخیص داد. به وسیله عکس رنگی رحم می توان مسدود بودن لوله های فالوپ را تشخیص داد و علت ناباروری را پیدا کرد. تخمکی که هر ماه آزاد می شود از طریق لوله های فالوپ وارد رحم می شود و مسدود بودن آن جلوی ورود تخمک به رحم را می گیرد و باعث ناباروری می شود. شما می توانید تنها با پرداخت هزینه عکس رنگی رحم و بدون هیچ گونه عوارضی سلامت نواحی تناسلی خود را ارزیابی کنید و سریع ترین راه های درمان ناباروری را در پیش بگیرید.
منبع:
https://www.elanzawellness.com/post/can-lack-of-sleep-affect-fertility-what-the-science-says#.