اندومتریوز چگونه باعث ناباروری می شود؟

در این مقاله قصد داریم راجع به این که  بیماری اندومتریوز، چگونه باعث ناباروری می شود، مطالبی را ذکر کنیم. ابتدا مفهوم اندومتر و اندومتریوز را توضیح می دهیم. سپس نشانه های این بیماری را ذکر می کنیم و عوارض آن را در ادامه توضیح می دهیم. عوامل ایجاد کننده اندومتریوز، افراد در معرض این بیماری، ارتباط اندومتریوز و ناباروری و روش های درمان آن دیگر مطالبی هستند که به آن ها می پردازیم.

مفهوم اندومتر و اندومتریوز

شاید شما هم تاکنون در ارتباط با اندومتریوز و باروری مطالبی را شنیده یا خوانده باشید. به بافت تشکیل دهنده پوشش درونی رحم، اندومتر گفته می شود. اندومتریوز هم نام یک بیماری است که ابتلا به آن باعث می شود که بافت اندومتر در نقاط دیگر بدن فرد خصوصا در قسمت لگن و تخمدان او نیز رشد کند. آندومتریوز یک نوع بیماری است که با درد زیادی همراه است و در طی آن یک بافت شبیه به بافت درونی آناتومی رحم زن در بیرون از رحم رشد می کند.

بیماری اندومتریوز، تخمدان ‌ها و لوله ‌های فالوپ و بافت پوشاننده لگن یک زن را نیز تحت تاثیر قرار می دهد. نکته ناامیدوار کننده راجع به این بیماری این است که در طی آن، این بافت با هر بار پریود شدن زن، ضخیم تر می شود و تجزیه می گردد. بنابراین زنان مبتلا به این بیماری با خون ریزی های شدیدی مواجه می شوند. از طرف دیگر، این بافت خارج رحمی، هیچ راهی برای خارج شدن از بدن زن پیدا نمی کند و به دام خواهد ‌افتاد.

نشانه های بیماری اندومتریوز

هر چند معمولا کلمات اندومتریوز و ناباروری در کنار هم می آیند ولی بیماری اندومتریوز مثل هر بیماری دیگری، با یک سری علائم دیگر هم خود را نشان می دهد. این علائم و نشانه ها عبارت هستند از:

1. درد در ناحیه لگن، شایع ترین علامتی است که این بیماری دارد.
2. احساس درد در دوره تخمک گذاری هم برای زن های مبتلا به این بیماری پیش می آید.
3. نامنظم شدن قاعدگی فرد و احساس درد در این دوره نیز بیماری اندومتریوز است.
4. احساس درد در حین نزدیکی نشانه دیگری از بیماری اندومتریوز است. این مشکل هم تا حد زیادی باعث می شود که اندومتریوز و باروری به هم ربط داشته باشند و در واقع اندومتریوز، باروری را مختل کند.
5. احساس خستگی مزمن و کلافگی نیز با این بیماری رخ می دهند.
6. تکرر ادرار هم از نشانه های بیماری اندومتریوز است.
7. احساس دردهای انقباضی در ناحیه پایینی شکم هم از نشانه های بیماری اندومتریوز است.
8. حرکات دردناک روده هم با این بیماری رخ می دهد.
9. ابتلا به یبوست و اسهال هم از نشانه های بیماری اندومتریوز است.

عوارض بیماری اندومتریوز

سرطان تخمدان می تواند یکی از عوارض بیماری اندومتریوز باشد. همچنین کیست تخمدان هم می تواند عارضه دیگری از این بیماری باشد. التهاب آندومتر و بافت اسکار و چسبندگی رحم و همچنین مشکلات روده ‌ای و مثانه نیز می توانند بعد از ابتلای زن به این بیماری، برای او پیش بیاید. حتی امکان دارد بعضی از خانم ها هم به دلیل ابتلا به بیماری اندومتریوز، دچار ناباروری شوند. 30 تا 50 درصد از خانم های مبتلا به این بیماری، نابارور می شوند.

عوامل ایجاد کننده بیماری اندومتریوز

چند عامل می توانند باعث مبتلا شدن یک خانم به بیماری اندومتریوز شوند. این عوامل عبارت هستند از:

1. زنانی که عمل سزارین و یا بعضی از انواع عمل جراحی دیگر را انجام می دهند، در معرض ابتلا به بیماری اندومتریوز قرار دارند. در واقع در این مواقع، سلول ها به طرف حفره لگن حرکت می کنند و همین امر، بیماری اندومتریوز را ایجاد خواهد کرد.
2. اگر خون قاعدگی از طریق لوله های فالوپ به حفره لگن برگردد و دفع نشود، می تواند موجب ایجاد بیماری اندومتریوز شود.
3. امکان دارد بعضی از سلول های اندومتر از زمان تولد به شکل نابه جا وجود داشته باشند.

افراد در معرض اندومتریوز

هر چند ممکن است بیماری اندومتریوز و ناباروری برای هر خانمی پیش بیاید ولی خانم های با ویژگی های زیر بیشتر در معرض این بیماری هستند:

1. خانم هایی که در فاصله سنی سی تا چهل سال هستند.
2. خانم هایی که فرزند ندارند.
3. خانم هایی که دوره پریود آن ها بیشتر از 7 روز طول می کشد.
4. خانم هایی که چرخه پریود آن ها کم تر از 28 روز طول می کشد.
5. خانم هایی که شروع پریود در آن ها قبل از سن 12 سالگی بوده است.
6. خانم هایی که در خانواده خود سابقه اندومتریوز داشته اند.

بیماری اندومتریوز و ناباروری

اندومتریوز و باروری رابطه مستقیمی با هم دارند. در واقع مشکل ناباروری از شایع ترین علائم و نشانه های بیماری اندومتریوز است. البته نمی توان به صورت قطعی، تعیین کرد که تا چه حد، ناباروری با بیماری اندومتریوز ارتباط دارد؛ با این وجود، متخصصان دلایل زیر را برای ارتباط با بیماری اندومتریوز و ناباروری تعیین کرده اند:

1. التهاب موجب می شود که مواد شناخته شده ای به اسم سایتوکاین تولید شود. ماده سایتوکاین موجب می شود که سلول های اسپرم و تخمک مهار شده و این قضیه باعث می شود باروری فرد با مشکل مواجه شود.
2. بیماری اندومتریوز، یک سری زخم ها و چسبندگی ها به وجود می آورد که همین دو مشکل، باعث مسدود شدن رحم و لوله های فالوپ می شود. بسته شدن رحم و لوله های فالوپ هم اجازه نمی دهد که اسپرم به تخمک برسد و در نتیجه، سلول تخم تشکیل نمی شود. با تجویز پزشک می توان با انجام عکس رنگی رحم با بیهوشی، آناتومی رحم را مورد بررسی قرار داد و مکان های دارای چسبندگی در رحم را به دقت مشخص کرد.
3. بافت اندومتریوز در تخمدان مانع تخمک گذاری خواهد شد.

درمان بیماری اندومتریوز

به نقل از وب سایت hopkinsmedicine، پزشکان به منظور درمان بیماری اندومتریوز، از داروهای ضد درد مختلف استفاده می کنند. همچنین هورمون تراپی و جراحی هم برای درمان این بیماری به کار می رود. البته طریقه درمان بیماری اندومتریوز، به شدت علائمی که این بیماری در فرد ایجاد کرده و البته به تصمیم او برای زمان بارداری وابسته است.

یک راه درمانی دیگر برای این بیماری، بهبود وضعیت کبد زن است. در واقع بیماری اندومتریوز، میزان حساسیت به هورمون استروژن را در یک زن افزایش می دهد. افرادی که کبد آن ها مشکل دارد، حساسیت بیشتری به این هورمون نشان می دهند. این دسته از خانم ها اگر به سلامت کبد خود اهمیت بیشتری دهند، از لحاظ بیماری اندومتریوز نیز وضعیت بهتری خواهند داشت چرا که هورمون استروژن در کبد آن ها تجزیه شده و میزان آن کاهش پیدا می کند.

درمان های خانگی بیماری اندومتریوز

با درمان های خانگی هم می توان شدت درد ناشی از بیماری اندومتریوز و ناباروری را کم کرد. انجام چند کار زیر را در خانه به شما توصیه می کنیم:

1. حمام آب گرم و استفاده از پد گرم تا حد زیادی می تواند به آرامش عضلات لگن و کاهش گرفتگی و درد کمک کند.
2. داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مثل ایبوپروفن و ناپروکسن می توانند به کم تر شدن درد و انقباضات قاعدگی کمک کند.
3. انجام ورزش منظم هم تا حد بسیار زیادی می تواند به بهتر شدن نشانه های بیماری اندومتریوز کمک کند.
4. از سوی دیگر خوردن غذاها و مکمل های روغن ماهی و امگا 3 هم تا حد بسیار زیادی می تواند التهاب و درد ناشی از اندومتریوز را کم کند.

بیماری اندومتریوز، یکی از بیماری های زنانه است که می تواند مشکلاتی مانند ناباروری به وجود بیاورد. علائم مختلفی مانند دوره های قاعدگی کوتاه مدت، دردهای لگنی و … می توانند نشانه های بروز این بیماری قابل درمان باشند.

منبع:

https://www.hopkinsmedicine.org/