• 025-3119

آشنایی با آناتومی رحم

آشنایی با آناتومی رحم

رحم قسمت ‌های مختلفی دارد و شناخت آناتومی رحم می‌تواند به خانم‌ ها کمک کند تا از اندام خود درک بهتری داشته باشند و در صورت بروز هرگونه مشکل در اندام تناسلی اقدامات مناسبی را انجام دهند. رحم همان قسمت گلابی ‌شکل دستگاه تناسلی است. این بخش شامل یک عضله بسیار قوی است که حدود ۶ سانتی ‌متر طول دارد و در صورت رشد جنین در داخل رحم تا ۵۰ برابر بزرگ می ‌شود. تخمدان ‌ها ولوله‌ های فالوپ، بخش ‌های دیگر رحم هستند که وسیله تخمک‌ گذاری و انتقال تخمک بارور شده به داخل رحم را دارند. در ادامه برای اینکه بیشتر با آناتومی رحم آشنا شوید بخش‌های مختلف دستگاه تناسلی را به‌صورت جداگانه بررسی می‌ کنیم.

آناتومی رحم

رحم دارای دو بخش است. بخش فوقانی و بخش تحتانی، هر یک از این بخش‌ها شامل اجزای مهم دستگاه تناسلی زنان هستند که وظیفه خاصی در بدن زنان دارند.

بخش فوقانی

بخش فوقانی رحم شامل فوندوس، لوله‌ های فالوپ، تخمدان ‌ها و لیگامان ها می‌ شود.

فوندوس

فوندوس وسیع ‌ترین قسمت اندام تناسلی است که حالت منحنی و گنبدی شکل دارد. این بخش از رحم در بالای آن قرارگرفته و به لوله ‌های فالوپ وصل می ‌شود.

لوله‌های فالوپ

لوله ‌های فالوپ یا لوله‌ های رحمی شباهت زیادی به حرف J انگلیسی دارند.این لوله‌ ها مجرا های باریکی هستند که وظیفه انتقال اسپرم به سمت تخمک را دارند. لوله ‌های فالوپ محیط مناسبی برای لقاح بین تخمک و اسپرم هستند و پس از بارور شدن تخمک آن را به سمت رحم انتقال می‌ دهند.

تخمدان

همه خانم‌ ها دارای دو تخمدان به شکل بیضی هستند که در دو طرف رحم و در امتداد دیواره لگن قرار دارند. تخمدان‌ ها توسط لیگامان ها به رحم متصل می‌شوند و در جای خود ثابت می‌مانند. باید بدانید که تخمدان‌ها به لوله‌های فالوپ متصل نیستند و تنها از طریق ربات‌هایی به نام لیگامان به خود رحم متصل می‌شوند. در داخل تخمدان‌ها تخمک و هورمون‌های زنانه مانند پروژسترون و استروژن ساخته می‌شوند. همان‌طور که می‌دانید هورمون‌های استروژن و پروژسترون نقش مهمی در بروز ویژگی‌های زنانه دارند. به‌عنوان نمونه خانم‌ها بعد از بلوغ و افزایش میزان استروژن و پروژسترون، شاهد رشد سینه‌ها و موهای زائد بدن می‌شوند. همچنین فرم بدن آن‌ها تغییر می‌کند و حالت زنانه پیدا می کند.

لیگامان

در بخش پیش به لیگامان ها اشاره کردیم. لیگامان همان رباط هایی هستند که تخمدان‌ها را به رحم متصل می کنند و آن ها را در جای خودشان ثابت نگه می دارند، اما اگر بخواهیم به طور کلی درباره لیگامان های رحم صحبت کنیم، باید بگوییم که به مجموعه ساختار هایی که از بخش‌های داخلی رحم پشتیبانی می‌کنند تا در لگن ثابت باشند، لیگامان گفته می‌شود.

بخش تحتانی

پس از آشنایی با آناتومی رحم متوجه شدیم که رحم دارای دو بخش فوقانی و تحتانی است. در این قسمت به هر یک از قسمت‌های بخش تحتانی رحمبه‌صورت مجزا می پردازیم.

بدنه رحم

بدنه رحم همان قسمت اصلی است که از زیر لوله‌های فالوپ شروع می‌شود و تا پایین ادامه پیدا می کند. هرچه به طرف پایین می رویم، بدنه رحم باریک تر می‌شود. 

ایستموس

بخش دیگری از رحم که بین بدنه و دهانه رحم قرار می گیرد ایستموس نام دارد. در واقع ایستموس همان بخشی از رحم است که شروع به باریک شدن و نازک شدن می کند.

سرویکس

سرویکس یک نام دیگر هم دارد، شاید شنیده باشید که در بعضی از خانم‌ها بیماری‌های گردن رحم ایجاد می‌شود. سرویکس همان گردن رحم یا قسمت انتهایی و لوله رحم است که به‌عنوان یک کانال بین رحم و واژن ارتباط برقرار می کند. این بخش از آناتومی رحم از بافت های رشته ای عضلانی تشکیل شده است.

واژن

آخرین بخش از قسمت تحتانی رحم و واژن است. واژن یک کانال عضلانی و انعطاف پذیر است که دارای پوشش بسیار نرمی است. واژن از فرج تا سرویکس ادامه پیدا میکند. همچنین واژن به بخشی از رحم گفته می‌شود که در هنگام رابطه جنسی آلت مردانه از طریق آن وارد بدن زن می‌شود و در نهایت هنگام تولد نوزاد و زایمان جنین از مجرای واژن خارج می‌شود.

ساختار رحم

رحم انسان از دو قسمت اصلی تشکیل شده است. به طور کلی ساختار رحم مسطح و گلابی شکل است. وزن رحم حدود ۶۰ گرم است، اگر بخواهیم درباره ساختار رحم و ابعاد آن صحبت کنیم. باید بگوییم که طول رحم حدود ۷ تا ۸ سانتی متر، عرض آن ۴ و نیم الی ۵ سانتی متر و ضخامت رحم سه سانتی متر است.

رحم در واقع بین مثانه و رکتوم قرار دارد. رحم از لایه های مختلفی تشکیل شده است و بافت سلولی هر یک از این لایه ها با قسمت های دیگر متفاوت است. سه لایه رحم عبارتند از:

آندومتر

آندومتر همان بافت مخاطی داخل رحم است.

میومتر

میومتر همان عضله صاف و ضخیم رحم است که در هنگام بارداری منقبض می شود و تولد نوزاد را تسریع می کند.

پارامتریوم

پارامتریوم هم یک غشای دو لایه ای است که در امتداد صفاق شکم قرار دارد.

آشنایی با آناتومی رحم برای درمان بیماری

پزشکان و متخصصان در زمینه بیماری‌های زنان و زایمان به‌صورت کامل با آناتومی رحم آشنایی دارند و در صورت بروز هر گونه مشکل یا بیماری قادر هستند از روش های مناسب برای تشخیص و درمان بیماری‌های زنان استفاده کنند.گاهی اوقات برای مشخص شدن مشکلات خانم‌ها از روش هایی مانند عکس رنگی رحم (HSG) یا سونوگرافی واژینال استفاده می‌شود، اما این دو روش تشخیصی (و گاهی درمانی) تفاوت های زیادی با یکدیگر دارند و هر یک جهت بررسی مشکلات خاصی تجویز میشوند. تفاوت عکس رنگی رحم با سونوگرافی واژینال در کاربرد آن ها است. سونوگرافی واژینال امکان بررسی بهتر رحم و ضمائم آن نظیر تخمدانها و توده های رحمی را فراهم میکند.

کاربرد اصلی عکس رنگی رحم (HSG) برای تشخیص مشکلاتی مانند بسته بودن لوله‌های فالوپ در خانم‌هایی است که مشکلات باروری دارند. با استفاده از عکس رنگی رحم (HSG)  به‌صورت دقیق باز یا بسته بودن لوله های رحمی و مشکلات ساختاری رحم مشخص می‌شود. عکس رنگی رحم (HSG) می‌تواند به‌ صورت دقیق مشخص کند که در کدام قسمت‌های لوله فالوپ گرفتگی وجود دارد. در واقع عکس رنگی رحم می ‌تواند جزئیات آناتومی رحم را مشخص کند و برای بیماران که مرتب سقط جنین دارند به کار برده می‌شود.

از آنجا که انجام این کار در گروهی از بانوان بدلیل درد و یا مسائل دیگر خوشایند نیست دکتر مقدس زاده از بیش از پانزده سال پیش امکان انجام این عکسبرداری (HSG) را با بیهوشی فراهم نموده اند.

کلام پایانی

آشنایی با آناتومی رحم کمک می‌کند تا خانم‌ها علاوه بر اینکه با قسمت‌های مختلف آناتومی اندام تناسلی خود آشنا می‌شوند در مواقع ضروری بتوانند تشخیص دهند که کدام یک از قسمت ‌های بدن آن ها دچار مشکل شده است.

منبع:

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK470297/#.

ارسال نظر

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.