تاثیر سن بر باروری زنان و مردان

ساعت بیولوژیکی بدن هر فرد با سرعتی متفاوت می تیکد و بر توانایی باروری نیز تأثیر می گذارد. در واقع سن یکی از مهم ترین عوامل تاثیرگذار بر باروری زنان و مردان است. با افزایش سن، تغییراتی در بدن فرد رخ می دهد که می تواند احتمال باروری را کاهش داده و حتی در زنان می تواند خطر و عوارضی به دنبال داشته باشد. در زنان، با افزایش سن، کیفیت تخمک ها کاهش می یابد و ذخیره تخمدان رو به پایان است. این امر احتمال بارداری و موفقیت درمان های ناباروری را کاهش می دهد. در مردان نیز با افزایش سن، کیفیت اسپرم کاهش می یابد و احتمال اختلالات کروموزومی در فرزند افزایش می یابد. هرچند این روند در مردان کندتر از زنان است.

تاثیر سن بر باروری زنان

با افزایش سن، کیفیت تخمک ها به تدریج کاهش می یابد. تخمک های مسن تر ممکن است دارای نقص های کروموزومی باشند که می تواند منجر به سقط جنین، ناهنجاری های مادرزادی و اختلالات ژنتیکی مانند سندروم داون شود. از طرف دیگر ذخیره تخمدان به تعداد تخمک های موجود در تخمدان گفته می شود. با افزایش سن، این ذخیره کاهش می یابد و تعداد تخمک های قابل بازیابی در هر سیکل IVF نیز کمتر می شود. تغییرات هورمونی ناشی از افزایش سن می تواند بر روند تخمک گذاری و لانه گزینی جنین نیز تأثیر بگذارد و احتمال بروز مشکلاتی مانند دیابت بارداری، فشار خون بالا و پره اکلامپسی را افزایش دهد.

ارتباط سن خانم ها و IVF

تصور اینکه IVF برای همه زنان، صرف نظر از سن و شرایط فیزیولوژیکی، تضمین کننده بارداری است، یک تصور غلط رایج است. همانطور که قبلاً نیز اشاره شد، سن یکی از مهم ترین عوامل تاثیرگذار بر موفقیت IVF است. با افزایش سن، احتمال موفقیت IVF به طور قابل توجهی کاهش می یابد. همچنین هرچه ذخیره تخمدان کمتر باشد، احتمال موفقیت IVF نیز کمتر می شود.

علت ناباروری نیز در موفقیت IVF نقش مهمی دارد. برخی علل ناباروری مانند اندومتریوز، انسداد لوله های فالوپ و برخی بیماری های مردانه، ممکن است با IVF به خوبی درمان شوند، اما برخی دیگر از علل ناباروری ممکن است به درمان های پیچیده تر یا ترکیبی نیاز داشته باشند. از سوی دیگر پاسخ زنان به داروهای تحریک تخمدان که در پروتکل های IVF استفاده می شود، بسیار متفاوت است. برخی زنان به خوبی به این داروها پاسخ می دهند و تعداد تخمک های زیادی تولید می کنند، در حالی که برخی دیگر پاسخ ضعیفی دارند. همچنین استرس، اضطراب و سایر عوامل روانی نیز می توانند بر موفقیت IVF تأثیر گذار هستند. با این وجود مهارت پزشک، سبک زندگی فرد و تجهیزات و امکانات کلینیک IVF نیز عوامل دیگری هستند که ممکن است بر موفقیت IVF تأثیر بگذارند.

در کل، در نتیجه، اگرچه IVF یک روش درمانی موثر برای بسیاری از زوج های نابارور است، اما تضمین کننده بارداری برای همه نیست. قبل از شروع درمان IVF، بهتر است با یک پزشک متخصص مشورت کنید تا در مورد شانس موفقیت و گزینه های درمانی مناسب خود اطلاعات کافی کسب کنید.

تشخیص ناباروری زنان

راه های مختلفی برای تشخیص این مشکل در زنان وجود دارد که یکی از آن ها عکس رنگی رحم است. هیستروسالپنگوگرافی، یک روش تصویربرداری تشخیصی است که برای بررسی سلامت رحم و لوله های فالوپ استفاده می شود. در این روش، ماده حاجب رنگی از طریق واژن وارد رحم و لوله های فالوپ شده و با استفاده از اشعه ایکس، از این اندام ها عکس برداری می گردد.

ارتباط سن خانم ها و عوارض بارداری

عوارض شایع بارداری در سنین بالاتر عبارتند از:

• خطر سقط جنین در زنان مسن تر بیشتر است.
• احتمال تولد نوزاد با ناهنجاری های مادرزادی مانند سندروم داون در زنان مسن تر بیشتر است.
• دیابت بارداری در زنان مسن تر شایع تر است و می تواند عوارضی برای مادر و جنین داشته باشد.
• فشار خون بالا و پره اکلامپسی می توانند برای مادر و جنین خطرناک باشند و منجر به زایمان زودرس یا مسمومیت بارداری شوند.
• احتمال زایمان زودرس در زنان مسن تر بیشتر است.
• مشکلاتی مانند جدا شدن جفت یا قرار گرفتن جفت در محل پایین رحم در زنان مسن تر شایع تر است.
•  احتمال نیاز به زایمان سزارین در زنان مسن تر بیشتر است.

زنان از چه سنی باید باید نگران باروری خود باشند؟

به طور کلی، سن 35 سالگی به عنوان یک نقطه عطف برای بارداری در نظر گرفته می شود. زنان بالای 35 سال باید تحت مراقبت های ویژه بارداری قرار گیرند و آزمایش های غربالگری بیشتری را انجام دهند.

تاثیر سن بر باروری مردان

باروری مردان نیز مانند زنان تحت تأثیر سن قرار دارد، هرچند این تأثیر ممکن است به اندازه زنان آشکار نباشد. در واقع با افزایش سن مردان، تغییراتی در کیفیت و کمیت اسپرم رخ می دهد که می تواند بر توانایی باروری تأثیر بگذارد.

1. کاهش تعداد اسپرم

تعداد اسپرم تولید شده در هر میلی لیتر مایع منی، یکی از شاخص های مهم باروری مردان است. با افزایش سن، تعداد اسپرم ها به تدریج کاهش می یابد. این کاهش می تواند به دلیل عوامل مختلفی از جمله تغییرات هورمونی و کاهش فعالیت بیضه ها باشد. کاهش تعداد اسپرم ها به این معنی است که احتمال رسیدن اسپرم به تخمک و بارور کردن آن کاهش می یابد.

2. کاهش تحرک اسپرم

تحرک اسپرم به توانایی اسپرم برای حرکت و رسیدن به تخمک گفته می شود. اسپرم های سالم باید تحرک کافی داشته باشند تا بتوانند از طریق دستگاه تناسلی زن به سمت تخمک حرکت کنند. با افزایش سن، تحرک اسپرم ها کاهش می یابد. این کاهش می تواند به دلیل تغییرات در ساختار اسپرم یا کاهش انرژی آن باشد. کاهش تحرک اسپرم ها، احتمال لقاح را کاهش می دهد، زیرا اسپرم های کم تحرک نمی توانند به سرعت و به اندازه کافی به تخمک برسند.

3. افزایش شکل های غیرطبیعی اسپرم

اسپرم های سالم دارای شکل مشخص و منظمی هستند. با افزایش سن، درصد اسپرم های با شکل غیرطبیعی افزایش می یابد. این اسپرم ها معمولاً دارای نقص هایی در سر، دم یا قسمت میانی خود هستند. افزایش شکل های غیرطبیعی اسپرم، نشان دهنده کاهش کیفیت اسپرم است. اسپرم های با شکل غیرطبیعی معمولاً توانایی بارور کردن تخمک را ندارند. افزایش تعداد اسپرم های غیرطبیعی، یکی از دلایل اصلی ناباروری در مردان مسن تر است.

4. کاهش سطح تستوسترون

تستوسترون هورمونی است که نقش مهمی در تولید اسپرم و میل جنسی مردان دارد. با افزایش سن، سطح تستوسترون در مردان به تدریج کاهش می یابد. این کاهش می تواند بر تولید اسپرم و کیفیت آن تأثیر بگذارد. کاهش سطح تستوسترون می تواند منجر به کاهش میل جنسی، اختلال نعوظ و کاهش تعداد و کیفیت اسپرم شود.

5. افزایش خطر اختلالات ژنتیکی

 با افزایش سن مردان، احتمال بروز جهش های ژنتیکی در اسپرم ها افزایش می یابد. این جهش ها می توانند منجر به بروز اختلالات ژنتیکی در نوزاد شوند. سن پدر یکی از عوامل مهم در بروز برخی اختلالات ژنتیکی مانند سندروم داون است. افزایش خطر انتقال اختلالات ژنتیکی به نسل بعد، یکی از نگرانی های اصلی زوج هایی است که قصد بارداری در سنین بالاتر را دارند.

نتیجه گیری

کاهش باروری با افزایش سن یک روند طبیعی است، اما شدت و سرعت این کاهش در افراد مختلف متفاوت است. عوامل دیگری مانند سبک زندگی، تغذیه، بیماری های زمینه ای و داروها نیز می توانند بر باروری مردان تأثیر بگذارند. اگر شما و همسرتان به مدت یک سال یا بیشتر تلاش برای بارداری داشته اید و موفق نشده اید، بهتر است به یک متخصص ناباروری مراجعه کنید. پزشک می تواند با انجام آزمایش های لازم، علت ناباروری را تشخیص داده و درمان مناسب را تجویز کند. در انتها باید توصیه کنیم اگر قصد بارداری دارید، بهتر است در سنین پایین تر اقدام کنید تا شانس بارداری سالم و موفقیت آمیز افزایش یابد. البته این اطلاعات صرفاً جنبه اطلاع رسانی دارد و نباید جایگزین مشاوره پزشکی شود. برای کسب اطلاعات بیشتر و دریافت درمان مناسب، حتماً به پزشک متخصص مراجعه کنید.